Αρωματικά φυτά και βότανα

Αρωματικά φυτά και βότανα στην Αρχαιότητα

by ellas

Τα αρωματικά φυτά και βότανα πάντα είχαν μια ιδιαίτερη θέση σε όλους τους αρχαίους λαούς. Πάντα θεωρήθηκαν σαν η έκφραση της γενναιοδωρίας της φύσης καθώς και η έκφραση της ομορφιάς. Μας προσφέρουν τροφή, οξυγόνο, άρωμα, ομορφιά και γενικότερα υγεία σε όλα τα επίπεδα. Οι θεραπευτικές ιδιότητες τους είναι γνωστές από πολύ παλιά. Ο πατέρας της ιατρικής ο Ιπποκράτης είχε μιλήσει αρκετά για τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών. Με το ίδιο θέμα ασχολήθηκαν και ο Θεόφραστος και ο Διοσκουρίδης αργότερα.

Αυτή η αναγνώριση της θεραπευτικής αξίας των φυτών δεν απαντάται μονάχα στην Ελλάδα. Οι Κινέζοι, οι Σουμέριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Αιγύπτιοι αναγνώριζαν επίσης την αξία τους. Σημαντική ήταν και η συμβολή του Παράκελσου σ’ αυτό το θέμα. Αυτός ο μεγάλος αλχημιστής και γιατρός πρέσβευε τη χρήση του μεγαλου φαρμακείου της φύσης και υποστήριζε ότι η μορφή των φυτών είναι ενδεικτική των ασθενειών που θεραπεύουν.

Ένα από τα πιο αγαπημένα φυτά των αρχαίων Ελλήνων υπήρξε η δάφνη του Απόλλωνα, αφού σε αυτή απέδιδαν θεϊκές ιδιότητες. Με τα φύλλα της έφτιαχναν στεφάνια και στόλιζαν τα κεφάλια των αθλητών ή των δοξασμένων. Στεφάνια επίσης έφτιαχναν και από άλλα φυτά, όπως από μαϊντανό, δυόσμο και μάραθο. Η συνήθεια αυτή πέρασε και στους Ρωμαίους. Αυτοί όμως θαυμάζοντας το φρέσκο και δροσερό άρωμα τους, τα αξιοποίησαν χρησιμοποιώντας τα στις σαλάτες. Σιγά σιγά άρχισαν να τα προσθέτουν και στα φαγητά τους. Εκτός από την κουζίνα τα χρησιμοποίησαν και στο λουτρό τους, όπου έτριβαν τα άνθη τους. Κυρίως δε, χρησιμοποιούσαν πολύ τα άνθη της λεβάντας, γι’ αυτό το φυτό πείρε στα λατινικά το όνομα του (Lavandula) από το ρήμα Lavare σημαίνει«πλένομαι».

Ένα άλλο πολύ αγαπημένο φυτό των Ρωμαίων υπήρξε τι δεντρολίβανο. Το χρησιμοποιούσαν τόσο στην κουζίνα όσο και για να αρωματίσουν διάφορα υγρά. Έτσι, σιγά σιγά, η αγάπη γι΄αυτά τα φυτά περνάει στην Ευρώπη, όπου πια καλλιεργούνται κατά κόρον στα μοναστήρια μαζί με τα φαρμακευτικά φυτά. Οι μοναχοί διατηρούν τις παλιές συνταγές μαζί με καινούργιες, θεραπευτικές ή άλλες, που τις κρατάνε μυστικές.

Ο Καρλομάγνος, το 800 μ.Χ., φτιάχνει μια λίστα από φυτά που τα ονομάζει «επίσημα φυτά» και διατάζει να καλλιεργούνται όλα στους βασιλικούς κήπους. Ο ίδιος έδωσε ένα κλασσικό ορισμό σ΄αυτά τα φυτά: τα ονόμασε «ο φίλος του γιατρού και η δόξα του μάγειρα». Τον 15ο αιώνα, όπως ήδη αναφέραμε, γίνεται η μεγάλη επανάσταση με τα διάφορα φυτά και τα σχετικά βιβλία που κυκλοφόρησαν. Ανάμεσα σ΄αυτά, το πιο φημισμένο της εποχής, είναι το βιβλίο που εκδόθηκε το 1649 από ένα φαρμακοποιό και αστρολόγο, τον Αγγλο Nicholas Culpeper, ο οποίος περιέγραψε 369 φυτά με τις ιδιότητες τους, που δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα έξυπνο μείγμα ιατρικής, λαϊκής παράδοσης, και μαγείας.

Έτσι, λοιπόν, οι δύο κατηγορίες των φυτών ενώνονται και επέρχεται μια ταυτοποίηση, αφού όλα σχεδόν τα αρωματικά φυτά θεωρούνται και θεραπευτικά. Στον 19ο αιώνα παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο που αναφέραμε και για τα καθαρά φαρμακευτικά φυτά. Η βιομηχανία των αρωμάτων και των καλλυντικών τα χρησιμοποιεί σαν πρώτη ύλη, ενώ το ίδιο κάνει η βιομηχανία των τροφίμων και των ποτών.

Σήμερα η παγκόσμια βιομηχανία των τροφίμων, των ποτών και των καλλυντικών, αλλά και των φαρμάκων, επιστρέφει ξανά στη φύση, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα φυτά να χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των προϊόντων τους.

Με το πέρασμα του χρόνου και την ανάπτυξη της επιστήμης αυτές οι απόψεις ξεχάστηκαν ή περιφρονήθηκαν. Είναι γνωστό βέβαια ότι πολλά φάρμακα χρησιμοποιούν σαν πρώτη ύλη τα φυτά. Το ίδιο γίνεται με τα καλλυντικά και τα αρώματα. Στην εποχή μας οι άνθρωποι αρχίζουν να ενδιαφέρονται ξανά για αυτά τα θέματα, στην προσπάθεια τους να ζήσουν πιο φυσικά. Έτσι η βοτανοθεραπεία, η αρωματοθεραπεία, ή η θεραπεία με τα ανθο-ιάματα αρχίζουν και κερδίζουν πάλι έδαφος. Αλλά ακόμα κι αν κάποιες φορές περιφρονήθηκαν οι θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών, ποτέ τα λουλούδια δεν σταμάτησαν να συνοδεύουν τον άνθρωπο από τις πιο καθημερινές, μέχρι τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής του. Όλοι είναι ικανοί να γνωρίζουν ότι τα λουλούδια εκφράζουν ένα πλήθος συναισθημάτων. Σήμερα η παγκόσμια βιομηχανία των τροφίμων, των ποτών και των καλλυντικών, αλλά και των φαρμάκων, επιστρέφει ξανά στη φύση, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερα φυτά να χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των προϊόντων τους.


ellas2.wordpress.com